Przepisy dotyczące zawodowych kwalifikacji załóg statków.
Nowelizacja prawa dotyczącego kwalifikacji zawodowych oraz składu załóg statków żeglugi śródlądowej wprowadzona została w dniu 20 listopada 2014 r na mocy rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju. Określa ono:
- Wykaz stanowisk na statkach w zależności od rodzajów statków i dróg wodnych;
- Minimalny skład załogi w zależności od czasu pracy statku;
- Rodzaje i wzory patentów i świadectw, o których mowa w art. 35 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej, oraz tryb ich uzyskiwania;
- Czas praktyki pływania na statkach żeglugi śródlądowej;
- Zakres wymagań egzaminacyjnych niezbędnych do uzyskania patentów i świadectw;
- Liczbę, skład i regulamin działania komisji egzaminacyjnych, a także warunki wynagradzania członków komisji egzaminacyjnych.
Opis stanowisk w służbie maszynowej znajdziesz tu.
Krótki opis do czego uprawniają następujące stanowiska w służbie pokładowej żeglugi śródlądowej
| Świadectwo | Patent | Uprawnienia |
| Marynarz żś | Marynarz na każdym statku | |
| Starszy Marynarz | 1.Starszy marynarz na każdym statku 2. Kierowanie SMP oraz SBN o iloczynie długości i szerokości nieprzekraczającym 20 m2 |
|
| Bosman | 1. Bosman na każdym statku 2. Kierownik obiektu pływającego 3. Kierowanie SMP oraz SBN o iloczynie długości i szerokości nieprzekraczającym 20 m2 |
|
| Sternik | 1. Sternik na każdym statku 2. Kierownik obiektu pływającego 3. Kierowanie SMP oraz SBN o iloczynie długości i szerokości nieprzekraczającym 20 m2 |
|
| Przewoźnik | Kierowanie promem lub łodzią przewozową bez napędu mechanicznego | |
| Szyper | 1. Kierowanie statkiem bez napędu mechanicznego 2. Kierownik urządzenia pływającego |
|
| Stermotorzysta | 1. Kierowanie małym statkiem 2. kierowanie łodzią przewozową o napędzie mechanicznym |
|
| Kapitan kat II | statki towarowe i zestawy o długości do 86 m, statki pasażerskie bez miejsc sypialnych do 250 pasażerów, statki pasażerskie z miejscami sypialnymi do 50 pasażerów oraz holowniki i lodołamacze o mocy mechanicznego urządzenia napędowego do 300 kW | |
| Kapitan kat I | statki towarowe i zestawy, statki pasażerskie, holowniki oraz lodołamacze, o parametrach wyższych niż w kat II | |
| Kapitan klasy B | Kierowanie statkami żś wyłącznie na śródlądowych drogach wodnych | |
| Kapitan klasy A | Kierowanie statkami żś na śródlądowych drogach wodnych oraz morskich wodach wewnętrznych | |
| Kapitan pas | 1. Kierowanie statkiem pasażerskim (minimum 24 lata i zdać niezależny egzamin na statki pasażerskie) 2. Kierowanie statkiem pasażerskim powyżej 400 osób (12 m-cy praktyki jako kierownik pasażerki powyżej 200 osób) |
Definicje:
| Scalone materiały pływające SMP – konstrukcja przystosowana do pływania niebędąca statkiem lub obiektem pływającym, w szczególności tratwy, sprzężone łodzie flisackie lub pontony. |
| Statki bez napędu mechanicznego SBN – nie posiada mechanicznych urządzeń napędowych przeznaczonych do przemieszczania w zestawie pchanym, holowanym lub sprzężonym |
| Obiekt pływający OB – konstrukcja pływająca nieprzeznaczona do uprawiania żeglugi, wykorzystywana do celów mieszkalnych, biurowych, gastronomicznych, hotelowych, warsztatowych, jako przystań, dok albo zakład kąpielowy |
| Prom – statek o napędzie mechanicznym albo bez napędu mechanicznego przeznaczony do przewozu osób lub rzeczy z jednego brzegu drogi wodnej na drugi |
| Łódź przewozowa – statek o napędzie mechanicznym albo bez napędu mechanicznego przeznaczony do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów z jednego brzegu drogi wodnej na drugi; |
W przepisach określone jest co uznaje się za 1 miesiąc i 1 rok praktyki pływania:
rok praktyki = 180 dni w trakcie następujących po sobie 365 dni,
miesiąc praktyki = 15 dni w trakcie następujących po sobie 30 dni.
Wielu marynarzy zastanawia się jakie musi spełnić warunki, żeby osiągnąć odpowiednie kwalifikacje. Poniżej przedstawiamy tabelę z wyjaśnieniem tych wymogów
| Stanowisko | Świadectwo | Patent | Wymogi |
| Młodszy marynarz | – |
|
Przeszkolenie BHP |
| Marynarz | Marynarz | 3 miesiące praktyki pływania | |
| Starszy marynarz | Starszy marynarz | 1. Dodatkowe 6 m-cy** jako marynarz 2. Egzamin |
|
| Bosman | Bosman | 1. Świadectwo Starszego Marynarza 2. Dodatkowe 6 m-cy** |
|
| Sternik | Sternik | 1. Świadectwo Bosmana 2. Dodatkowe 6 m-cy** z napędem mech. 3. Egzamin |
|
| Kierownik statku
|
Przewoźnika
(kierowanie promem) |
1. Praktyka 10 m-cy, w tym 1 m-c jako pomocnik przewoźnika 2. Egzamin |
|
| Szypra
(kierowanie statkiem bez napędu) |
1. Świadectwo Bosmana 2. Dodatkowe 6 m-cy** bez napędu 3. Egzamin |
||
| Stermotorzysta
(kierowanie małego statku) |
1. Praktyka 10 m-cy 2. Egzamin |
||
| Kapitan kl. B | 1. Praktyka 48 m-cy** w tym a) 24 m-ce z napędem mech. B) 24 m-ce jako bosman lub sternik 2. Egzamin |
||
| Kapitan kl. A | 1. J/W w tym 1 m-c na morskich wodach wewnętrznych 2. Egzamin |
||
**Praktyka pływania na statkach żeglugi śródlądowej niebędącymi małymi statkami (długość 20m i więcej, więcej niż 12 pasażerów, promy, holowniki, pchacze)
Czas potrzebny do uzyskania odpowiednich stopni w żegludze śródlądowej jest skrócony jeżeli posiadasz świadectwo ukończenia szkoły w zawodzie technik żeglugi śródlądowej lub dyplom studiów w specjalności żegluga śródlądowa
| Stanowisko | Świadectwo | Patent | Wymogi ze szkołą |
| Młodszy marynarz | – |
|
|
| Marynarz | Marynarz | 0 miesięcy | |
| Starszy marynarz | Starszy marynarz | 1. Świadectwo marynarza 2. Dodatkowo 3 m-ce** 3. Egzamin |
|
| Bosman | Bosman | 1. Świadectwo Starszego Marynarza 2. Dodatkowy 1 m-c** |
|
| Sternik | Sternik | 1. Posiadanie 6 m-cy** z napędem mech. 2. Egzamin |
|
| Kierownik statku | Kapitan kl. B | 1. Praktyka 24 m-cy** w tym a) 12 m-cy z napędem mech. B) 12 m-cy jako bosman lub sternik 2. Egzamin |
|
| Kapitan kl. A | 1. J/W w tym 1 m-c na morskich wodach wewnętrznych 2. Egzamin |
**Praktyka pływania na statkach żeglugi śródlądowej niebędącymi małymi statkami (długość 20m i więcej, więcej niż 12 pasażerów, promy, holowniki, pchacze)
Czas potrzebny do uzyskania odpowiednich stopni w żegludze śródlądowej jest skrócony jeżeli posiadasz uprawnienia w żegludze morskiej
| Stanowisko | Świadectwo | Patent | Wymogi z morza |
| Starszy marynarz | Starszy marynarz | Świadectwo marynarza wachtowego w dziale pokładowym | |
| Bosman | Bosman | Dyplom oficera w dziale pokładowym | |
| Sternik | Sternik | 1. Dyplom oficera 2. Posiadanie 3m-cy** z napędem mech. 3. Egzamin |
|
| Kierownik statku | Kapitan kl. A | 1. Dyplom oficera 2. Posiadanie 6m-cy praktyki w żegludze śródlądowej |
**Praktyka pływania na statkach żeglugi śródlądowej niebędącymi małymi statkami (długość 20m i więcej, więcej niż 12 pasażerów, promy, holowniki, pchacze)
Czas potrzebny do uzyskania odpowiednich stopni w żegludze śródlądowej jest skrócony jeżeli posiadasz stopnie w Marynarce Wojennej lub Straży Granicznej
| Stanowisko | Świadectwo | Patent | Wymogi dla MW / SG | |
| Starszy marynarz | Starszy marynarz |
|
1. Patent Stermotorzysty 2. Dodatkowy 1 m-c** |
1. Marynarz Marynarki Wojennej lub Podoficer Straży Granicznej 2. Dodatkowe 6 m-cy** jako marynarz |
| Bosman | Bosman | Stopień Oficera Marynarki Wojennej | Stopień Oficera Straży Granicznej w dziale pokładowym | |
| Sternik | Sternik | 1. Świadectwo Starszego Marynarza 2. Dodatkowe 12 m-cy** z napędem mech. 3. Egzamin |
1. Stopień oficera SG/MW w dziale pokł. 2. Posiadanie 3m-cy** z napędem mech. 3. Egzamin |
|
| Kierownik statku
|
Przewoźnika | 1. Praktyka 10 m-cy na promie jako pomocnik przewoźnika 2. Egzamin |
||
| Szypra | 1. Świadectwo Sternika 2. Dodatkowe 3 m-ce** bez napędu 3. Egzamin |
|||
| Stermotorzysta | 1. Posiadanie 3 m-cy*** 2. Egzamin |
1. Chorąży SG/MW w dziale pokład. 3. Posiadanie 3 m-cy praktyki w żś |
||
| Kapitan kl. A | 1. Stopień oficera SG/MW 2. Posiadanie 6m-cy praktyki w żegludze śródlądowej |
|||
**Praktyka pływania na statkach żeglugi śródlądowej niebędącymi małymi statkami (długość 20m i więcej, więcej niż 12 pasażerów, promy, holowniki, pchacze)
*** Praktyka w ramach pełnienia służby na statkach żeglugi śródlądowej z napędem mech. przez organy podległe ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych
